Tham gia chuyến công tác Bắc Mỹ của Ủy ban nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài. Sau khi kết thúc chương trình làm việc tại bang Texas chúng tôi bay đến Nam California, thời tiết lúc này thật ấm áp, rực nắng thu vàng, chỉ buổi sáng có chút se lạnh. Trên vùng đất được thiên nhiên ưu đãi này, có đến hàng triệu người Việt sinh sống, tập trung ở các thành phố lớn như: San Jose, San Francisco, SanDiego và LosAngeles. Đặc biệt quận Cam cái tên đã trở thành rất quen thuộc không chỉ đối với người Việt ở Mỹ mà cả người Việt ở trong nước.
Ảnh: Tác giả bài viết thăm khu Phước Lộc Thọ
Quận Cam có khoảng 600 ngàn người Việt. Ở Little Sài Gòn người Việt thạo tiếng Anh chỉ khoảng 50%. Nghề làm mòng tay (nails) ở Mỹ chỉ cần biết sơ về tiếng Anh cũng có thu nhập ổn định hàng năm khoảng 50.000-60.000 USD cho lao động phổ thông.
Những người Việt xa xứ ở đây đã xây dựng trung tâm sinh hoạt của mình “Sài Gòn nhỏ”, hay còn gọi là Little Sai Gon. Cái tên Little Sai Gon có ở nhiều nơi trên đất Mỹ và cả ở những nước khác, nhằm chỉ một khu vực trung tâm của người Việt ở hải ngoại. Nhưng nổi tiếng nhất phải kể đến Little Sài Gòn ở quận Cam (Orange Country) phía Nam bang California mà trung tâm là thương xá Phước Lộc Thọ trên đại lộ Bolsa, bao gồm hai thành phố Westminste và Garden Graove (Theo đơn vị hành chính Mỹ, dưới bang là quận, dưới quận là thành phố).
Ảnh: Biển Quảng cáo ở Trung tâm LittLe Saigon Quận Cam
Thương xá Phước Lộc Thọ được xây dựng theo phong cách Á Đông với ba pho tượng lớn ba ông Phước Lộc Thọ bằng đá hoa cương trắng. Được biết công trình xây dựng năm 1987 với chi phí là 15 triệu USD, có diện tích là 15.000 m2 cho 2 tầng với 50 gian hàng lớn. Công trình như một biểu tượng vinh danh cho văn hóa của cộng đồng người Việt trên đất Mỹ.
Bước vào bên trong khu thương xá chúng tôi thấy rất nhiều mặt hàng như: quần áo, đồ gia dụng, hàng điện tử, tiệm mỹ viện, tiệm vàng bạc, băng đĩa nhạc, đồ chơi, hàng thủ công mỹ nghệ, đồ lưu niệm. Rồi đến các cửa hàng thực phẩm, thực phẩm chế biến, hàng khô, quầy ăn nhanh, tiệm bánh, phở, đến món ngon Hà Nội là bánh cuốn, bánh tôm Tây Hồ, bún chả, bún mọc, bánh mỳ Việt, phở tàu bay, hủ tiếu Thanh Xuân, nem, giò, chả ... khách đến đây ngoài mua sắm, còn là nơi gặp gỡ, chia sẻ công việc làm ăn với nhau bằng tiếng Việt cho vơi bớt nỗi nhớ quê hương. Ở đây có nhiều các quầy sách, sạp báo tiếng Việt xuất bản bán tại chỗ. Báo phát hành trong nước cũng có như An ninh thế giới, tuổi trẻ, phụ nữ thành phố, thời trang trẻ... Bày bán bên cạnh các tờ báo Tiếng Anh.
Little Sài Gòn đặc biệt là Westminster còn là trung tâm ngành truyền thông giải trí Việt Nam hải ngoại. Chúng ta đến đây có thể được xem những chương trình đặc sắc tại các sân khấu nổi tiếng như: Paris By Night, Vân Sơn, có rất nhiều các ca sỹ, nhạc sỹ, nghệ sỹ hải ngoại ngụ cư tại đây. Ở đây có 2 đài phát thanh phát sóng tiếng Việt là: Little Sài Gòn radio và Radio Bolsa; có 4 đài truyền hình phát hành suốt ngày bằng Tiếng Việt, 2 đài truyền hình vệ tinh: Sài Gòn Brodca Sting Television và Hồn Việt TV xem được trên toàn lãnh thổ Hoa Kỳ.
Chúng tôi dành thời gian gần cả buổi sáng dạo quanh tuyến phố Little Sài Gòn, gặp rất nhiều hình ảnh quen thuộc, những ngôi chùa của người Việt, những hình ảnh mô phỏng chợ Bến Thành, hay những tiệm cơm, phở, phòng khám nha khoa, tiệm Spa,... tất cả đều viết bằng tiếng Việt, tiếng Anh. Anh bạn Việt Kiều hướng dẫn chúng tôi thăm thú ở đây cho biết, mỗi dịp lễ tết không khí ở đây rất nhộn, hầu như tất cả những đặc sản quê hương đều có ở đây.
Tầm gần trưa chúng tôi quay lại khu Phước Lộc Thọ cùng thưởng thức hương vị quê hương cho bữa trưa. Thật là tuyệt vời sau những ngày xa nhà. Đặc biệt là phở ngoài hương vị truyền thống, thịt bò Mỹ rất mềm và ngọt đậm. Có nhiều đầu bếp nổi tiếng của Sài Gòn xưa đã sang đây sinh sống, mở quán ăn mang theo những công thức ẩm thực bí truyền đậm hương vị Việt.
Từ năm 1978, ông Quách Nhất Danh đã đầu tư xây dựng khu thương xá Phước Lộc Thọ, ở đại lộ Bolsa để cho thuê. Nghe nói ông Danh đã tích lũy được gia tài 300 triệu USD, nhưng ông xử thế khiêm nhường, ăn mặc giản dị, ít xuất hiện trước đám đông. Chúng tôi từng hỏi về ông chủ thì được chỉ ra phía sau có thể chính là người đang cầm máy xén cỏ.
Đối với những người con xa xứ việc đến Phước Lộc Thọ mang một ý nghĩa đặc biệt, vơi đi nỗi nhớ quê hương, hoài niệm về quê hương, ngoài thưởng thức các món ăn hương vị quê hương, cũng có thể mua sắm bất cứ thứ gì từ những món đồ độc đáo của Việt Nam đến hàng của Mỹ với giá cả hợp lý, người mua, kẻ bán đều niềm nở, thân thiện, không khí giao thương tấp nập. Nhất là vào các dịp cuối tuần, thường tổ chức các phiên chợ đêm (thứ 6, thứ 7, chủ nhật) trở thành điểm hẹn mua sắm, giải trí của người Việt sinh sống tại Mỹ.
Đỗ Ngọc Dũng
California 2016- Phú Thọ 2021