Chuyến thăm Việt Nam của cựu Tổng thống Chile Michelle Bachelet Jería đã khép lại với nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Khác với các chuyến thăm cấp nhà nước trước đây, lần này, bà Bachelet quan tâm thúc đẩy hợp tác từ cấp địa phương, tăng cường đối ngoại nhân dân - vốn là một trong những hạt nhân quan trọng trong quan hệ song phương Chile - Việt Nam. Để hiểu rõ hơn vấn đề này, Tạp chí Thời Đại đã có cuộc phỏng vấn với bà Bachelet.

Chuyến công du Việt Nam từ ngày 25/3- 3/4/2023 đã đánh dấu lần thứ 4, cựu Tổng thống Chile Bachelet tới quốc gia này. So với lần đầu tới Việt Nam (năm 1977), bà đã chứng kiến nhiều sự “thay da đổi thịt” và cũng cảm nhận rõ tầm quan trọng của đối ngoại nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và phát triển quan hệ giữa Chile và Việt Nam.

Thưa Cựu Tổng thống, trong mỗi lần tới thăm Việt Nam, cảm nhận của bà ra sao?

- Ấn tượng xuyên suốt của tôi về Việt Nam là hình ảnh về một đất nước bị tàn phá nặng nề sau chiến tranh và đã vươn lên với những bước đi vững chắc hướng tới sự ấm no và phát triển của từng người dân.

Mỗi lần tới thăm Việt Nam, tôi đều nhận thấy những thay đổi quan trọng. Lần đầu tới Việt Nam (năm 1977), tôi nhận thấy nơi đâu trên đường xá cũng toàn là xe đạp. Đến lần thứ 2 và 3, tôi đã thấy rất nhiều xe máy.

Đó không phải là điều duy nhất. Ngay cả tác phong, hành vi cũng như khả năng tiếp cận truyền thông của người dân cũng đã thay đổi. Đồng thời, vai trò của phụ nữ cũng được phát huy hơn trong tất cả các lĩnh vực quan trọng, kể cả trong lĩnh vực khởi nghiệp. Phụ nữ ngày càng được tạo điều kiện phát huy hết khả năng.

Cựu Tổng thống Chile Michelle Bachelet Jería (bên phải) trả lời phỏng vấn của phóng viên Tạp chí Thời Đại (Ảnh: Thời Đại).

Ở lĩnh vực chính trị cũng ghi nhận sự góp mặt của phụ nữ nhiều hơn trước đây. Phụ nữ được giao nắm giữ những vị trí quan trọng trong Chính phủ. Bên cạnh đó, việc phát triển kinh tế của Việt Nam cũng rất ấn tượng. Trong chuyến thăm lần này, tôi đã thấy những bước tăng tốc vượt bậc rất đáng vui mừng vì đó là thành quả từ những cố gắng của cả người dân và Chính phủ Việt Nam.

Nhân dân Việt Nam đã cùng chung tay để xây dựng đất nước trở thành một quốc gia thịnh vượng hơn trước đây. Quan trọng nhất, đó là sự thịnh vượng chung và được chia sẻ cho tất cả mọi người. Việt Nam là một đất nước vì hòa bình và cũng nhờ những nỗ lực giữ gìn mục tiêu đó đã góp phần giúp cộng đồng quốc tế được sống trong hòa bình.

Trong mối quan hệ chung giữa Việt Nam và Chile, vai trò của công tác đối ngoại nhân dân được nhìn nhận ra sao, thưa bà?

- Tôi cho rằng đối ngoại nhân dân có vai trò rất quan trọng. Quan hệ giữa các quốc gia không thể chỉ ở cấp chính phủ hoặc cấp quốc hội, tôi tin rằng quan hệ nhân dân giữa 2 dân tộc Chile và Việt Nam vốn bắt nguồn chính từ cấp địa phương, cấp khu vực. Quan hệ hợp tác với nhiều cấp độ khác nhau cho phép 2 nước cùng đối mặt và giải quyết các thách thức chung ở các mức độ khác nhau.

Những thách thức phải đối mặt ở cấp nhà nước và cấp địa phương là không thể giống nhau, tuy nhiên, các vấn đề chung toàn cầu vốn ảnh hưởng tới từng cá nhân, từng cấp quản lý, chỉ khác ở quy mô lớn nhỏ và đôi khi các giải pháp ở cấp địa phương lại có thể có nhiều hình thức đổi mới và sáng tạo hơn.

Mặt khác, tiềm năng trao đổi văn hóa là một trong những điều chúng tôi đang chú trọng hiện nay. Bởi vậy, chúng tôi đã đưa một nghệ sĩ vẽ tranh tường người Chile tới và làm việc với học sinh tại các trường học Việt Nam. Tôi nghĩ những trải nghiệm đó sẽ giúp củng cố hơn nữa tình hữu nghị giữa nhân dân 2 nước.

Cựu Tổng thống Chile Michelle Bachelet Jería (Ảnh: Thời Đại).

Trong giới hạn thời gian của chuyến thăm, lý do gì khiến bà chọn Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO) là điểm dừng chân đầu tiên?

- Tất nhiên VUFO là một đối tác rất quan trọng. Bởi vì chính VUFO đã thành lập các tổ chức hữu nghị Việt Nam - Chile, đó là hội hữu nghị song phương tại Việt Nam.

Đây chính là cầu nối giúp các thỏa thuận được ký kết và sau đó chuyển thành các giao thức. Sau đó, chính nhờ các giao thức này, chứ không nhất thiết phải là hoạt động hợp tác cụ thể, đã cho phép tình cảm giữa nhân dân 2 quốc gia chúng ta tiếp tục tiến lên phía trước.

Ví dụ trong lịch sử, với những gì đã xảy ra ở Cerro Navia, khi chế độ độc tài quân sự lên nắm quyền, chính những người dân nghèo của Cerro Navia đã không màng khó khăn, chăm sóc và bảo vệ công viên Hồ Chí Minh - biểu tượng tình hữu nghị với Việt Nam tại Chile - trong suốt quãng thời gian đó.

Vì vậy, tôi nghĩ rằng việc quan trọng là tiếp tục phát triển quan hệ đối ngoại nhân dân thông qua các tổ chức hữu nghị trong những lĩnh vực khác nhau, cũng như hợp tác trao đổi văn hóa, thúc đẩy hòa bình, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương (hợp tác đa quốc gia), tất cả nhằm xây dựng 1 thế giới tốt đẹp hơn.

Trân trọng cảm ơn bà

Năm 1965, Hội hữu nghị Chile - Việt Nam đã được thành lập bởi những người thanh niên Chile có tình yêu vô cùng to lớn đối với Việt Nam. Hàng ngàn thanh niên trẻ tuổi Chile đã tuần hành 200km và hô vang khẩu hiệu để thể hiện tình đoàn kết và sự ủng hộ, khơi dậy sức mạnh tinh thần đối với cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam. Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Chile thành lập năm 1976, là tổ chức chính trị - xã hội theo nguyên tắc tự nguyện, phi lợi nhuận của nhân dân Việt Nam, hoạt động trên phạm vi toàn quốc, chuyên trách về đối ngoại nhân dân với Chile.