Bằng các dự án chăm sóc sức khỏe cộng đồng, khắc phục hậu quả chiến tranh, các dự án về xóa đói giảm nghèo... các tổ chức phi chính phủ Hoa Kỳ đã đi trước "phá băng", mở đường cho quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.
Trao tặng nụ cười
Một ngày cuối tháng 10/2023, chị Trần Thị Linh (huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai) vượt 150 km để đưa con gái 13 tháng tuổi bị sứt môi, hở hàm ếch bẩm sinh tới thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk tham dự chương trình phẫu thuật nụ cười. Chương trình do tổ chức Phẫu thuật nụ cười Operation Smile Vietnam phối hợp với Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Đắk Lắk, Bệnh viện Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột tổ chức.
Chị Linh cho biết, khi con gái được 4 tháng tuổi, chị đã cho cháu đi khám nhưng vì còn nhỏ chưa đủ điều kiện phẫu thuật. Lần này, biết chương trình tổ chức tại Đắk Lắk, chị cùng chồng đưa cháu đi khám. Được các bác sĩ tư vấn, gia đình chị hy vọng cháu được phẫu thuật đem lại nụ cười tươi.
Tổ chức Phẫu thuật nụ cười thăm khám cho trẻ bị dị tật hàm mặt ở Đắk Lắk. (Ảnh: Operation Smile Vietnam)
Tham gia thăm khám toàn diện cùng con gái chị Linh còn có hơn 210 bệnh nhân khác. Kết quả, có 115 trường hợp đủ điều kiện phẫu thuật. Các cháu được miễn phí toàn bộ chi phí phẫu thuật trị giá từ 7-8 triệu đồng/ca. Ngoài ra, các cháu được hỗ trợ tiền đi lại, ăn ở trong suốt quá trình phẫu thuật và điều trị tại bệnh viện.
Đây là năm thứ 7 liên tiếp Operation Smile Vietnam tổ chức chương trình phẫu thuật miễn phí cho trẻ em bị dị tật môi, vòm miệng ở tỉnh Đắk Lắk. Theo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Đắk Lắk, tổ chức này đã phối hợp với Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh khám và phẫu thuật thành công cho gần 1.000 trẻ em bị dị tật môi, vòm miệng, kinh phí trên 6 tỷ đồng. Chương trình đem lại niềm vui, giảm bớt khó khăn cho người dân nghèo và giúp trẻ em có được sức khỏe tốt hơn.
Thành lập năm 1982, Operation Smile là tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng, có trụ sở đặt tại Norfolk, Virginia (Hoa Kỳ). Operation Smile có mặt tại Việt Nam là một phần nỗ lực trong quá trình bình thường hóa quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ. Từ năm 1989, Operation Smile đã khám và điều trị miễn phí cho hơn 66.000 trẻ em Việt Nam, đem lại cuộc sống mới cho các em với nhiều hy vọng vào tương lai tốt đẹp. Tổ chức cũng tiến hành đào tạo hàng ngàn chuyên viên y tế trong nước nhằm nâng cao năng lực và cải thiện hệ thống y tế.
Mầm sống trên những hố bom
Trong gần 30 năm có mặt tại Việt Nam, tổ chức PeaceTrees Vietnam - Cây hòa bình Việt Nam đã hỗ trợ Việt Nam rà phá và giáo dục nâng cao nhận thức về bom mìn, phát triển cộng đồng.
Ý tưởng thành lập tổ chức bắt đầu từ câu chuyện về một người mẹ Hoa Kỳ tên Rae Cheney có con trai tham chiến tại chiến trường miền Nam Việt Nam. Chiến tranh khốc liệt, người con trai vĩnh viễn ra đi khi tuổi đời còn rất trẻ. Địa danh Việt Nam - vùng đất đau thương, một thời hứng chịu mưa bom bão đạn luôn ám ảnh người mẹ khi nhớ về người con trai đã khuất.
Đội Đa nhiệm vụ số 1 thuộc Dự án PeaceTrees VietNam Quảng Bình rà phá bom mìn tại hiện trường thuộc xã Nam Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. (Ảnh: PeaceTrees Vietnam)
Chứng kiến nỗi đau của mẹ, bà Jerilyn, con gái bà Rae Cheney quyết định cùng chồng là Danaan Parry và một vài người bạn sang Việt Nam với ý tưởng sẽ làm điều gì đó để khắc phục hậu quả chiến tranh, phục hồi môi trường, phát triển cộng đồng sau khi Việt Nam và Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ ngoại giao. Khi nghe nói có một buổi tiệc tại thủ đô Washington, nơi có thể tìm gặp ngài Đại sứ Việt Nam lúc bấy giờ là ông Lê Văn Bàng, ông Danaan Parry đã bay tới thủ đô và “đánh liều” tìm tới nơi diễn ra bữa tiệc. May mắn là ông đã gặp được Đại sứ Lê Văn Bàng và trình bày ý tưởng về tổ chức PeaceTrees. Thật bất ngờ, Đại sứ Việt Nam đã đồng ý và nhận lời giúp đỡ.
Năm 1995, PeaceTrees chính thức được thành lập tại Việt Nam và bắt đầu những hoạt động đầu tiên tại Quảng Trị, nơi vẫn còn sót lại số lượng lớn bom mìn và số lượng người tử vong cũng như thương tật tăng lên hàng năm. Điều đáng tiếc là 1 năm sau đó, ông Danaan Parry qua đời. Bà Jerilyn đã thay chồng tiếp tục điều hành và thực hiện những công việc của tổ chức.
Nói về ý nghĩa của tên gọi “PeaceTrees”, đại diện tổ chức này từng giải thích: PeaceTrees với ý nghĩa “cây hòa bình” nhằm thể hiện sứ mệnh hòa bình và nhân ái thông qua các tiêu chí: góp sức xóa bỏ hậu quả chiến tranh, xây dựng cộng đồng, trồng cây hữu nghị. Tổ chức PeaceTrees hy vọng sẽ góp phần cải thiện tốt hơn cuộc sống, an toàn cho trẻ em và các gia đình tại Quảng Trị và Quảng Bình. Tổ chức này cũng trồng cây trên mảnh đất sau khi đã được rà phá.
Theo thông tin tại lễ kỷ niệm 25 năm ngày thành lập PeaceTrees Vietnam, tổ chức này đã xử lý hơn 123.000 đơn vị vật liệu nổ, trồng hơn 44.000 cây xanh trên các vùng đất đã được khôi phục an toàn... Ngoài ra, tổ chức cũng góp phần tuyên truyền nâng cao nhận thức về bom mìn; trồng cây xanh; hỗ trợ y tế; phát triển kinh tế; xây giếng nước sạch, các công trình cho người dân; cung cấp học bổng cho các em học sinh bị tai nạn bom mìn để các em tiếp tục đến trường...
Operation Smile, PeaceTrees Vietnam là hai trong số hơn 100 tổ chức phi chính phủ Hoa Kỳ hoạt động thường xuyên tại Việt Nam. Với đặc thù hoạt động chuyên nghiệp, trên quy mô lớn, đạt giá trị giải ngân cao, cam kết lâu dài, phối hợp hiệu quả với các đối tác Việt Nam, các tổ chức phi chính phủ Hoa Kỳ đóng vai trò quan trọng trong số các nước có viện trợ phi chính phủ cho Việt Nam.
Thông qua các dự án tập trung vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng, khắc phục hậu quả chiến tranh, giáo dục, phát triển kinh tế ứng phó với biến đổi khí hậu... các tổ chức phi chính phủ Hoa Kỳ đã góp phần tích cực vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam một cách bền vững, nâng cao hiểu biết và mở rộng quan hệ giữa nhân dân hai nước.
Theo Tạp chí Thời đại
